Mijn verzameling

Ik ben begonnen met het verzamelen van programmaboekjes eind jaren’70. Ik bezocht thuiswedstrijden van Ajax en had daarnaast een voorliefde voor Engels voetbal. Volle stadions, aansprekende resultaten in Europa (Liverpool, Nottingham Forest, West Ham etc). Mijn favoriete Engelse club: Leicester City. Niet de meest voor de hand liggende keuze. Via mijn eigen voetbalclub Blauw Wit had ik enkele jeugdspelers leren kennen tijdens het Internationale Pinkstertoernooi (op de bijvelden van het Olympisch Stadion), waaronder een jonge Gary Lineker en Paul Friar, die later voor Engeland en Schotland speelden. Via contacten in Nederland en Engeland begon ik ook programma’s uit Engeland te sparen. Eerst nog zonder enige focus, elk item was prachtig, ongeacht welke club. Luton Town, Huddersfield Town, Crystal Palace, het maakte mij niet uit. In de jaren ’70 & ’80 was het verschil tussen Nederlandse en Britse programma’s gigantisch groot. Iedere Britse club publiceerde een programmaboekje voor thuiswedstrijden, veelal gevuld met interessante artikelen. Bovendien kwam kleurendruk ook regelmatig voor. In Nederland mocht je blij zijn als er überhaupt een programmaboekje werd uitgegeven.

De FA Cup
Een ander onderdeel van Engels voetbal waar ik door gegrepen werd: de FA Cup. De rijke historie van dit toernooi, de magie van onmogelijke overwinningen van laag geplaatste ploegen die ronde na ronde hoger geplaatste ploegen versloegen op weg naar dat prachtige stadion: Wembley. Die finaledag in eind Mei, een vol stadion met gelijk verdeelde supportersaantallen. De BBC zond op de dag zelf urenlang voorbeschouwingen uit, beelden van eerdere finales, interviews met betrokkenen etc. Uiteraard begon ik ook FA Cup finals te sparen. Dit was naar mijn mening jaarlijks het mooiste voetbalprogrammaboekje wat er bestond. Tientallen pagina’s vol artikelen, foto’s, resultaten, soms zelfs afbeeldingen van oude FA Cup final programma’s. Zelf de advertenties vond ik interessanter …

Mijn verzameling groeide gestaag. Zeker toen ik via via werd gewezen op de Britse programma catalogi. Wat was er veel beschikbaar. Ik vulde mijn Leicester City thuis – verzameling gestaag aan en investeerde daarnaast ook serieuze bedragen in FA Cup Final programma’s. Want ja, ik was niet de enige die het FA Cup Final programma als de meest bijzondere uitgave van het voetbalseizoen beschouwde. De oplage was jaarlijks drie keer meer dan de opkomst in Wembley, waarvan er veel boekjes naar verzamelaars gaan.
De prijzen van eerdere finales lopen flink op naarmate de jaartallen afnemen. De eerste FA Cup finale op Wembley in 1923 tussen Bolton Wanderers en West Ham United werd bezocht door (naar schatting) 200.000 bezoekers. Een politieagent op een wit paard veegde het veld schoon zodat de wedstrijd kon beginnen, met het publiek opgesteld langs de zijlijn. Bij een historisch evenement hoort een (voor die tijd zeker) historisch programmaboekje: 28 pagina’s A5 met een fraaie kleurencover. Als er nu een wordt geveild, ligt de waarde op zo’n 2.700 euro. Maar dit historische programma is niet het meest zeldzame exemplaar. De 1924 uitgave (Newcastle United tegen Aston Villa) is veel zeldzamer en daarom ook duurder. Reken op zo’n 8 á 9.000 euro. En waarom? Omdat het regende tijdens de Cup Final van 1924 en de programma’s gebruikt werden als paraplu. Hierdoor zijn er veel minder exemplaren bewaard gebleven.

In de loop van de jaren neemt het aantal programmaboekjes in mijn verzameling flink toe. Het was immers heel eenvoudig om een compleet thuisseizoen van Leicester City te kopen. Daarnaast was ik naast programma’s van de de FA Cup finals ook items die gepubliceerd werden bij de FA Cup semi-finals gaan verzamelen. De halve finales werden, net als de finale, op neutraal terrein gespeeld. De programmaboekjes missen het vaste stramien van de uitgave door de FA (tenminste, totdat de FA ook de halve finales ging organiseren op Wembley). Dit levert fraaie items op, het huisorgaan van de gastheer beschrijft veelal twee rivalen op weg naar de finale. Struikelen op de laatste horde is zuur, het ontneemt de supporters een onvergetelijke trip naar Wembley. Onvergetelijk was helaas ook de semi final van 1988/89: Liverpool – Nottingham Forest op Hillsborough.

Focus
Intussen heb ik mijn verzamelgebied wat Engelse programma’s betreft flink beperkt. Ook richt me wat Ajax betreft alleen nog op Europese ontmoetingen, KNVB Bekerfinales en de wedstrijden tegen Feyenoord uit en thuis. Ik merk dat ik meer lol haal uit een paar specifieke programma’s per seizoen proberen toe te voegen dan op de automatische piloot een compleet seizoen aanschaffen. Ik richt me nu op FA Cup finals van heden tot/met 1945/46. Een set die ik inmiddels ook vrijwel compleet heb, hoewel ik van de (belachelijk) dure uitgaven 1970 replay en 1953 Matthews Final een (betaalbare) reprint heb gekocht.

En naast de FA Cup finals richt ik mij nu op de lotgevallen van Leicester City in de FA Cup, uit en thuis, eveneens tot aan seizoen 1948/49. Mooi om zo een seizoen te volgen, van ronde tot ronde. Het ene seizoen gaat het beter dan het andere seizoen. Vier keer werd de FA Cup Final gehaald, vier keer werd er verloren. In 1949 tegen Wolverhampton Wanderers, in 1961 tegen Tottenham Hotspurs, in 1963 tegen Manchester United en in 1969 tegen Manchester City. Soms is het al na een ronde afgelopen, soms zijn er meerdere ronden inclusief replays. Het uitzoeken welke wedstrijden er gespeeld zijn, dat beschouw ik ook als een leuk onderdeel van het verzamelen.

Diverse keren heeft Leicester de halve finale gehaald en hield de Road to Wembley daar op. De laatste keer was in 1981/82, toen Leicester op het een-na-hoogste niveau acteerde en met 0-2 verloor van Tottenham Hotspur.

The Road to Wembley
Van een aantal seizoenen volg ik niet alleen de verrichtingen van Leicester City.  Ik probeer om de overige ronden compleet te maken door de ploeg te volgen die Leicester heeft uitgeschakeld en van diens wedstrijd(en) in de volgende ronde(n) het programma aan de verzameling toe te voegen. En als die club vervolgens wordt uitgeschakeld, dan volg ik de betreffende winnaar, net zolang tot de finale is bereikt. Zo volg je de FA Cup gedurende een heel seizoen middels programma’s van diverse clubs.

Daarnaast verzamel ik de programma’s van de Europa Cup 1 finales van het eerste seizoen 1955/56 en diens opvolger, de Champions League finales tot heden.

Advertentie