Piraten!

194849_leicester-Wolves_pirateProgramma’s verzamelen kan heel overzichtelijk zijn. Je bezoekt een wedstrijd waar een officieel programma wordt verspreid en je neemt dat programma mee. Of meer, voor andere verzamelaars. Simpel. Lastiger wordt het als je niet naar de wedstrijd gaat maar wel een programma wilt hebben. Is er wel een programma verschenen? En als je dat zeker weet, hoe kun je er dan aan komen? Via een andere verzamelaar (wat vaak de leukste manier is), via de club (vrijwel onmogelijk de laatste jaren, clubs vinden het vooral lastig), online via Facebook, eBay, Catawiki of Marktplaats? Wat dat betreft zijn de mogelijkheden flink toegenomen in vergelijking met het internetloze tijdperk.

Wat als er geen officiële programma’s zijn uitgegeven? Of juist meerdere uitgaven? Wat doe je dan? Over teamsheets heb ik het al eerder gehad. De ene verzamelaar houdt het bij het officiële cluborgaan. Overzichtelijk. Dan zijn er ook verzamelaars die alle aan de wedstrijd gerelateerde uitgaven verzamelen (waar ik ook toe behoor).

Lees verder →

Advertentie

1978/79 Nottingham Forest – Malmo FF

Bij vrijwel alle Europa Cup 1 finales (gestart in seizoen 1955/56) zijn programma’s verschenen, soms zelfs meerdere uitgaven per finale. Zo is de finale van 1978/79 op 30 mei 1979 in München een bijzondere: Nottingham Forest (2 seizoenen ervoor kampioen op het 2e niveau in Engeland, daarna meteen weer kampioen geworden en nu in de finale) tegen Malmö FF uit Zweden. Niet de ‘usual suspects’ zullen we maar zeggen, in de seizoenen ervoor waren het clubs zoals Liverpool en Bayern München die in de finale stonden.

Van het officiële programma (A5 formaat) zijn twee varianten. De inhoud (36 pagina’s in Duits en Engels, zwart/wit met incidenteel een rode steunkleur) is identiek, de kleur van de rand van de cover verschilt (rood en oranje). De oranje versie is zeldzamer, maar komt nog regelmatig voorbij op veilingsites.

Daarnaast zijn er ook uitgaven van beide clubs. De uitgave van Malmö FF bestaat uit 20 pagina’s A4, in het Engels en Duits. Fraaie uitgave, grotendeels zwart/wit met een full-colour omslag, met informatie over de spelers van Malmö FF, hoe de finale werd behaald (Monaco, Dynamo Kiev, Wisla Krakau en Austria Wien werden verslagen).

De uitgave van Nottingham Forest kent een afwijkend formaat, 18x24cm. 32 pagina’s, binnenwerk zwart/wit met rode steunkleur en cover in 4 kleuren. Artikelen door Brian Clough, Peter Taylor, John McGovern & Gary Birtles en vervolgens een stapsgewijze beschrijving hoe de finale werd bereikt. In de 1e ronde werd bekerhouder Liverpool uitgeschakeld (2-0 en 0-0), in de 2e ronde had AEK Athene weinig kans (2-1 uit & 5-1 thuis overwinningen voor Forest), Grasshoppers stribbelde wat tegen in de kwartfinale (4-1 thuis, 1-1 uit), waarna de halve finale tegen 1.Fc Köln werd bereikt. Thuis werd het 3-3 (na een 0-2 achterstand), uit werd met 0-1 gewonnen waardoor de finale werd bereikt.

De finale wordt door Forest gewonnen met 1-0 door een doelpunt van Trevor Francis.

Overigens is Forest de enige ploeg die vaker de Europa cup 1 heeft gewonnen dan het landskampioenschap. In 1979/80 mochten zij als bekerhouder meedoen en wonnen wederom met 1-0, dit keer van HSV. Ook van die finale zijn 2 officiële uitgaven, vanwege een typefout.

nf1

2016/17 Ajax – Manchester United

Drie weken verder. Inmiddels is het officiële programma in mijn bezit plus het teamsheet. Prachtig programma, dik 80 pagina’s A4 met veel foto’s en interessante artikelen.

Dan het enige pirate programma waarvan ik weet dat het ook in Stockholm verkrijgbaar was: Away Goals. 16 pagina’s A5, professioneel uitgevoerd. De Away Goals uitgave is afkomstig van The Football Supporters’ Federation. Deze is verschenen in een oplage van 10.000 exemplaren en gratis uitgedeeld in de Manchester-Fanzone in Stockholm.
De overige pirates zijn allemaal thuisproducties en komen vooral uit Oost-Europa. Leuk voor erbij, handig als ‘vulling’ voor als er geen programma’s zijn uitgegeven maar verder zonder verzamelwaarde.

1969/70 Carl Zeiss Jena – Ajax UEFA

Op 4 maart 1970 speelt Ajax de uitwedstrijd in de kwartfinale van de Jaarbeurstedenbeker, wat tot dit seizoen nog de Uefa Cup heet. Tegenstander is het Oost-Duitse Fc Carl Zeiss Jena, hetgeen een moeilijke opponent blijkt te zijn. In Jena wordt met 3-1 verloren, hetgeen thuis met 5-1 werd rechtgezet. In de halve finale werd vervolgens verloren van Arsenal.

Het programma van de heenwedstrijd bestaat uit 6 pagina’s A5, gevouwen in harmonicastijl, cremekleur papier, zwart bedrukt. Uit mijn exemplaar ontbreekt een hoekje op de voorpagina, dit is de plek waar een lotnummer heeft gezeten, met als hoofdprijs een tafellaken. In het programma wordt aandacht besteed aan beide ploegen, de stand in beide competities, de overige kwartfinalewedstrijden en uiteraard de opstelling. Een en ander wordt omlijst door tekeningen en karikaturen, foto’s komen niet in het programmaboekje voort. Een fraai exemplaar, als zeg ik het zelf.

1957/58 SC Wismut – Ajax

1957/58 SC Wismut - Ajax


1957/58 SC Wismut – Ajax,
originally uploaded by stadionnieuws.

Het debuut van Ajax in de Europacup. Op 20 november 1957 speelde Ajax in de achtste finale tegen het Oostduitse SC Wismut. Ajax won beide wedstrijden (uit met 3-1, thuis met 1-0) en ging naar de kwartfinales tegen Vasas Budapest. Ajax speelde thuis 2-2, maar verloor uit kansloos met 4-0 zodat het eerste Europacup avontuur ten einde was.

Nieuwe toevoegingen in de Football Programme Covers groep

MU-780001

MU-780001,
originally uploaded by Manchesterunitedman1.

Het is wat rustiger geweest hier, maar dat gaat de komende tijd weer veranderen. En ook in de Football Programme Covers groep op Flickr zijn weer flink wat nieuwe afbeeldingen te vinden van programma’s, oude en nieuwe exemplaren. Zoals het schitterende exemplaar hiernaast Bradford Park Avenue tegen Manchester United, een replay in de 4e ronde FA Cup uit seizoen 1948/49.

1970/71 Ajax – Atletico Madrid

In de jaren’60 en ’70 werden diverse programma’s van Ajax, het Nederlands Elftal, KNVB-Beker finales en andere grote wedstrijden voorzien van tekeningen van Dik Bruynestein. Voor het duel met Atletico Madrid op 28 april 1971 werden de trainers van beide teams (Michels en Domingo) vereeuwigd als stier en stierenvechter, met de stier als meest optimistische van de twee. Terecht bleek achteraf, want Ajax plaatste zich voor de tweede keer in de historie voor de Europa Cup I finale en zou deze voor het eerst gaan winnen tegen Panathinaikos.

Het programma is uitgegeven in A5, 36 pagina’s, kostte 75 cent en heeft als nr. 36. Ir Ad van Emmenes schrijft een uitgebreide opening. Veel foto’s van de verschillende spelers van beide ploegen sieren het boekje op. Een prima uitgave.

1971/72 Benfica-Ajax European Cup semi

Soms zit het mee, soms zit het tegen. Een collega verzamelaar, Dirk Ineke, meldde enthousiast dat hij het zeldzame programma Benfica – Ajax uit 1972 (halve finale EC I) op de kop had getikt. Naar zijn zeggen waren er slecht 2 anderen die dit item in bezit hadden. Ik ontving een scan en beloofde e.e.a. hier te plaatsen. Echter, het bleek toch een reprint te zijn. Hiernaast is het origineel te zien, het verschil zit in de tekst rechtsonder “distribuiçoa gratuita”. De reprint heeft deze tekst niet.

Covers van programmaboekjes op Flickr

Ik maak gebruik van Flickr om afbeeldingen van programmaboekjes te archiveren. Dat doen er meer en die kunnen nu al hun covers kwijt in deze groep: Football Programme Covers. Ik heb al diverse mensen benaderd om hun materiaal te delen, geeft een interessant beeld van covers van programmaboekjes uit de hele voetbalwereld (niet alleen de grote namen).

Geen programma, geen teamsheet: wat dan?

Gelukkig is het tegenwoordig een uitzondering als er bij een (uit-) wedstrijd geen programma’s te krijgen zijn. In Noord-West Europa kun je altijd wel iets op de kop tikken, zuidelijker wordt dat al lastiger. Eerder verwees ik al naar het teamsheet van Auxerre-Ajax. Teamsheets zijn welkome publicaties als er geen programma’s beschikbaar zijn (en trouwens ook leuk materiaal als aanvulling als er wél een programma is).

scannen002200181Maar goed, ook teamsheets zijn niet bij elke wedstrijd beschikbaar. Een ander alternatief zijn dan clubmagazines, uitgegeven na de wedstrijd, met daarin foto’s en een verslag van de wedstrijd. In juni ’79 speelde Ajax tegen River Plate in Argentinië. Uitgave 1795 (!), jaargang 35 van River beschrijft op pagina 2 en 3 de wedstrijd. Uitslag 3-2 voor River Plate (Arnesen 0-1, Tahamata 3-2). Het magazine is breder dan A4, 16 pagina’s, zwart/wit met rood (clubkleuren) als steunkleur.