In 2016 overleed Johan Cruijff. In dit artikel besteed ik aandacht aan een aantal programma’s uit mijn verzameling van wedstrijden waarin ik hem heb mogen aanschouwen, waaronder de eerste en de laatste keer dat ik hem in officiële wedstrijden heb zien spelen.
26 oktober 1977: Nederland – België
Ik ben opgegroeid in Amsterdam Zuid, de Stadionbuurt. Het Olympisch Stadion is daar altijd ‘aanwezig’. De eerste wedstrijden die ik daar zag, waren van Fc Amsterdam op zondagmiddag, midden jaren ‘70. In het voorjaar van ’77 zag ik Ajax er kampioen worden (voor het eerst). En later dat jaar: mijn eerste interland plus de allereerste keer dat ik Johan Cruyff in actie zag: Nederland – België, 1-0. Door de overwinning plaatste Nederland zich voor het WK’78 in Argentinië.
Een A5 programma, hfl 1,50, met een cover in rood-wit-blauw & oranje met alle wedstrijdgegevens. Gedrukt bij Grafica, die in die jaren ook alle programma’s van Ajax en Fc Amsterdam produceerde. 24 pagina’s binnenwerk met voorbeschouwingen, foto’s van de oefeninterland Nederland – Soviet Unie, terugblik op eerdere ontmoetingen, Nederland en België in het WK – toernooi, prognose voor de wedstrijd en resultaten van alle eerdere interlands tussen beide ploegen. Een prachtig programma.
7 november 1978: Ajax – Bayern München
Johan Cruijff was zogenaamd gestopt met voetbal en kreeg een erewedstrijd in het Olympisch Stadion tegen het op revanche beluste Bayern München. Tsja. Het mooiste van de avond is het programma. Een full-color cover, met Johan Cruijff in een Puma shirt, het tenue van Ajax in dat seizoen. Het formaat is groter dan A5, maar kleiner dan A4. Prijs: hfl 3,00, prijzig voor die tijd. 16 pagina’s binnenwerk, voorwoord van Rinus Michels, prachtige foto’s van Johan Cruijff bij Ajax, Barcelona & Oranje, terugblikken op zijn carrière, een profiel van Ajax en van Bayern München, krantenkoppen door de jaren heen, zijn carrière in cijfers, een mooie tekst van Godfried Bomans, opstellingen en een ‘afscheidswoord’ van Johan Cruijff zelf. Een historisch programma.
21 januari 1981: Ajax – Oranyankees
De commercie neemt toe bij Ajax. Een vriendschappelijke wedstrijd tegen Nederlanders die in Amerika spelen (de Oranyankees) krijgt de naam: Kwantum Cup. Het was zelfs de bedoeling elk seizoen een wedstrijd om deze ‘Cup’ te spelen. Een A5 programma, in lijn met de andere Ajax-thuisprogramma’s uit die seizoen met als belangrijkste verschil: een speciale cover met Johan Cruyff. 16 pagina’s binnenwerk, hfl 0,95. Voorwoord Ton Harmsen, intro Kwantum, Cruyff terug in De Meer (geen woord over de 0-8 erewedstrijd), uitleg over Shoot Outs (die toen gebruikelijk waren in de NASL), opstellingen, stand in Eredivisie en Eerste Divisie, programma, de gebruikelijke cijfers.
Best een leuk team, die Oranyankees: o.a. Suurbier, Rijsbergen, Leo van Veen, Dick Advocaat, Peter Ressel, Rob Rensenbrink en … Johan Cruijff. Desondanks speelt de ploeg als los zand en wint Ajax met 6-1. Cruijff speelt onopvallend, constateren we na afloop. Een programma van een bijzondere avond.
6 december 1981: Ajax – Haarlem
De echte terugkeer van Johan Cruijff in De Meer. In de week voorafgaand aan de wedstrijd had ik al een kaart gekocht. Daardoor was ik op tijd in het stadion, hoewel we niet op F terecht konden en naar hoekvak H moesten uitwijken vanwege de gigantische drukte. Als je had bedacht bij het stadion een kaartje te kopen, dan was je waarschijnlijk te laat binnen om in de 22e minuut Johan Cruijff na een korte solo met een weergaloze lob Edward Metgod te zien verschalken, 1-0. Hij was terug. Ik bewaar hele mooie herinneringen aan de rest van dat seizoen en het seizoen erna (1982/83). Mooi voetbal, veel uitwedstrijden ook bezocht (inclusief programma’s). Wat betreft het programma van Ajax – Haarlem: A5, hfl 1,15. 16 pagina’s binnenpagina’s met daarin geen woord over Johan Cruijff. Bij de opmaak was er duidelijk nog geen rekening mee gehouden dat hij mee zou spelen. Alleen in de opstelling, helemaal onderaan: 14 Cruijff, duidelijk op het laatste moment toegevoegd (na 15 Silooy en 16 Wijnberg). Verder: om onduidelijke redenen kocht ik op de Middenweg niet direct een programma bij de allereerste programmaverkoper maar ik vertrouwde erop dat ik dichterbij het stadion wel zou slagen. Niet dus. Daar was het zo druk, dat alle programma’s al uitverkocht waren. Ik ben jaren bezig geweest om dit exemplaar te bemachtigen. Een programma met veel emotionele waarde.
26 februari 1984: Feyenoord – Ajax
Ik heb mijn programmacollectie inmiddels teruggeschroefd qua verzamelgebieden. Feyenoord – Ajax behoort daar nog steeds toe. De Klassieker. In 1983/84 speelde Johan Cruijff bij Feyenoord en won als Gouden Gids de dubbel. Alle vier duels tussen Ajax en Feyenoord dat jaar waren geweldige wedstrijden. De 8-2 in het Olympisch, de 2-2 voor de beker in De Meer, de return in De Kuip, 1-1 regulier, 2-1 voor Feyenoord na verlenging (strafschop Houtman). Anderhalve week later weer een Klassieker, dit keer voor de competitie. Feyenoord (Cruyff?) revancheerde zich voor de 8-2 in Amsterdam en overklaste Ajax met 4-1. De 2-0 werd gescoord door Johan Cruyff.
Het Stadion Sportnieuws kent een lange traditie. Deze uitgave is A5 groot, 36 pagina’s binnenwerk. Terugblik op de bekeroverwinning, de mening van Thijs Libregts, visitekaartje en teamfoto van Ajax, interview Sjaak Troost, opstellingen, feiten en cijfers van de eerdere drie ontmoetingen uit dat seizoen, doelpuntenmakers Feyenoord, interview met jeugdspeler Jan Lecker, Geknipt voor u, standen en statistieken. Een programma zoals het. Feyenoord is de enige topclub in Nederland die programma’s (nog) serieus neemt.
Stadion Nieuws 